VAI TRÒ CỦA DỊCH TRUYỀN ALBUMIN TRÊN BỆNH NHÂN HỒI SỨC

🩺 Tổng quan về hồi sức dịch

• Mục tiêu chính: Phục hồi và duy trì tưới máu mô ở bệnh nhân có huyết động không ổn định.

• Nguy cơ: Truyền dịch quá mức hoặc không đủ có thể gây phù mô, giảm oxy hóa mô, và rối loạn chức năng cơ quan.

• Tỷ lệ sử dụng: >20% bệnh nhân ICU được truyền dịch mỗi ngày; >30% được truyền dịch hồi sức thể tích trong ngày đầu nhập viện.

💧 Các loại dịch truyền

🧬 Albumin: Cấu trúc và chức năng

• Cấu trúc: Protein đơn phân gồm 585 acid amin, trọng lượng phân tử 66 kDa.

• Tổng hợp: Do tế bào gan sản xuất, khoảng 13–14 g/ngày.

• Phân bố: 40% trong lòng mạch, 60% ở dịch kẽ và mô.

• Chức năng sinh học:

  • Vận chuyển bilirubin, acid béo, hormone, thuốc.

  • Chống oxy hóa, điều hòa viêm, ổn định nội mô.

  • Điều hòa đông máu và chức năng tiểu cầu.

⚖️ Albumin và áp suất keo

• Chiếm 70–80% áp suất keo huyết tương.

• Hiệu ứng Gibbs-Donnan: Albumin mang điện âm → hút ion dương như Na⁺ → kéo nước vào lòng mạch.

• Dạng dung dịch:

  • 4–5%: Tăng thể tích huyết tương tương đương thể tích truyền.

  • 20–25%: Tăng thể tích huyết tương gấp 4–5 lần thể tích truyền.

🧠 Thoát mao mạch và bệnh lý nặng

• SIRS & MODS: Gây giãn mạch, rò rỉ dịch → giảm thể tích nội mạch.

• Hội chứng tăng tính thấm toàn thể: Rò rỉ albumin dai dẳng → phù mô, quá tải dịch.

• Chỉ dấu mới: Rò rỉ mao mạch, nước phổi ngoại mạch, chỉ số thấm phổi giúp hướng dẫn liệu pháp dịch.

🧪 Lớp glycocalyx nội mô

• Cấu tạo: Proteoglycan (syndecan, glypican) + glycosaminoglycan (heparan sulfate, hyaluronic acid).

• Chức năng: Điều hòa viêm, đông máu, tín hiệu tế bào.

• Tổn thương glycocalyx: Làm giảm hiệu quả của dịch keo → hiệu quả tương đương dịch tinh thể trong bệnh lý nặng.

🛡️ 5. Albumin bảo tồn lớp glycocalyx nội mô

• Glycocalyx nội mô là lớp bảo vệ mạch máu, giúp điều hòa viêm, đông máu và tính thấm thành mạch.

• Albumin và huyết tương có khả năng bảo vệ lớp glycocalyx tốt hơn các dung dịch keo bán tổng hợp như HES.

• Cơ chế bảo vệ:

  • Albumin vận chuyển sphingosine-1-phosphate (S1P) – chất trung gian lipid giúp ức chế metalloproteinase (MMP), ngăn bong tróc glycocalyx2.

  • Môi trường ít protein gây mất glycocalyx do thiếu S1P và tăng hoạt động MMP.

• Hiệu quả lâm sàng: Albumin có thể hỗ trợ phục hồi glycocalyx, nhưng chưa chắc cải thiện kết cục lâm sàng rõ rệt.

📉 6. Hạ albumin máu

• Nguyên nhân:

  • Giảm sản xuất (rối loạn chức năng gan).

  • Tăng mất qua thận, ruột, khoang thứ ba (bỏng, nhiễm khuẩn huyết).

  • Pha loãng do truyền dịch tinh thể quá mức4.

• Biến chứng:

  • Phù nề, suy giảm chức năng gan/thận, tăng nguy cơ nhiễm trùng.

  • Tăng tỷ lệ tử vong, kéo dài thời gian nằm viện, tăng chi phí điều trị.

• Ngưỡng nguy cơ: Albumin < 30 g/L liên quan đến kết cục xấu, nhưng việc bổ sung albumin chưa chắc cải thiện kết quả nếu không đúng chỉ định.

🧪 7. Hiệu quả lâm sàng của dung dịch albumin

1️⃣ Hồi sức chung

• Nghiên cứu SAFE (n = 6997): Albumin 4% vs NaCl 0.9%

  • Không khác biệt về tử vong 28 ngày.

  • Phân tích dưới nhóm: Albumin có lợi ở sốc nhiễm khuẩn, bất lợi ở chấn thương sọ não.

• Nghiên cứu CRISTAL: Dịch keo (gồm albumin) giảm tử vong 28 và 90 ngày so với dịch tinh thể.

• Tác dụng phụ: Có thể kéo dài thời gian đông máu khi truyền albumin thể tích lớn.

2️⃣ Nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn

• Nghiên cứu ALBIOS: Albumin 20% giúp giảm tử vong 90 ngày ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn.

• Phân tích SAFE: Albumin liên quan đến giảm odds tử vong ở bệnh nhân nhiễm khuẩn.

• Phân tích tổng hợp: RR = 0.92, p = 0.046 → Albumin có thể giảm tử vong ở bệnh nhân nhiễm khuẩn nặng.

3️⃣ Bảo vệ thận

• Albumin có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, điều hòa pH và vận chuyển chất không tan.

• Giúp duy trì chức năng tế bào ống lượn gần, bảo vệ thận khỏi tổn thương7.

💧 4. Cân bằng dịch âm và loại bỏ dịch hồi sức

• Quá tải dịch sau hồi sức gây phù nề, khó cai máy thở, tổn thương đa cơ quan và tăng tử vong.

• Albumin + furosemide:

  • Tăng hiệu quả lợi tiểu ở bệnh nhân hạ albumin máu.

  • Giúp cải thiện oxy hóa, giảm giữ nước, đặc biệt ở bệnh nhân ARDS.

• Chiến lược dịch thận trọng:

  • Tránh cân bằng dịch dương tích lũy.

  • Giảm áp lực tĩnh mạch trung tâm → bảo vệ thận.

  • Đặc biệt quan trọng trong sốc nhiễm khuẩn và tổn thương thận cấp.

🧪 5. Albumin 5% hay 20%?

• Nghiên cứu SWIPE: Albumin 20% giúp giảm thể tích dịch hồi sức tích lũy, tăng albumin huyết thanh, giảm natri và chloride.

🧠 6. Kết luận

• Albumin vẫn là lựa chọn keo phổ biến trong hồi sức dịch, dù giá thành cao và bằng chứng còn hạn chế3.

• Ưu điểm:

  • Giữ dịch trong lòng mạch lâu hơn.

  • Giảm phù, hỗ trợ cân bằng dịch âm.

  • Bảo vệ glycocalyx nội mô, hỗ trợ chức năng thận.

• Hạn chế:

  • Không cải thiện rõ rệt tỷ lệ sống còn trong nhiều nghiên cứu.

  • Cần chỉ định đúng, tránh sử dụng thường quy không có bằng chứng.

• Tương lai: Albumin vẫn giữ vai trò quan trọng, nhất là khi các loại keo tổng hợp bị hạn chế do tác dụng phụ.

• Chia sẻ:
• 
• 
• 
•